2012/01/12

Emangarri Teknologikoa II: Zer dira IKTak eta zertarako balio dute?

Zer dira IKt-ak eta zertarako balio dute eskola testuinguruan?

IKT-ak informazioa eta komunikazioa arintzeko eta azkartzeko baliabide teknologikoak dira. Izan ere, gizartea aldatu egin da, gizarte industrializatutik informazioaren gizartera pasatuz eta teknologia berriek egun gizartean duten garrantzia, hezkuntza munduan ere isladatu da.

Eskola testuinguruan, IKT-ek komunikazio aldetik eskaintzen dizkiguten aukerak anitzak dira: korreoa, sare sozialak, blogak, programa informatiboen trukaketa irakasleen artean, eduki digitalak ikasleei korreoz heralazteko aukera, etab.

Tresna hauekin, hezkuntza munduan sustatu behar den elkarkidetzak indarra hartuko du, baina helburu honetara iristeko, partaide (irakasle, ikasle eta guraso) guztien elkarlana beharrezkoa ikusten dugu.

Izan ere, egungo ikasleak natibo digitalak dira eta irakasle asko, aldiz, inmigrante digitalak. Beraz, prest al daude egungo irakasleak konpetentzia digitala duten ikasleak hezitzeko? Etengabeko prestakuntzan oinarrituriko komunitate osoaren arteko lankidetza sustatu beharko dugula iruditzen zaigu.

2011/12/29

Informazio eta Komunikazio teknologietatik hezkuntza errekurtsoetara

Mundua aldatuko zuen tresna ezagutzen

Ordenagailu bat lehendabizikoz 80. hamarkadan ezagutu Londresen. Berak jasotako gonbita ez zen informatikako ezagutzagatik izan, hezkuntzaren berriztapen eta hobetzean zuen interesak eta bigarren hezkuntzako irakasleen formazioan zuen posturak baizik.

IKTeek hezkuntzan izan zezaketen eragina eta eduki zitezkeen arazoetan irtenbidea aurkitzeko balio zezaketen aztertu zuen. Konturatu zen malgutasun handia ematen zuela edozein ikasgaietan aplikatu ahal izateko eta IKTak erabiltzeak ez zuela esan nahi hezkuntzaren erabateko aldaketan eman behar zenik bat-batean. IKTek bizitzako une ezberdinetan ezagutza jaso, sortu, errekuperatu, transmititu, hedatu eta aplikatzeko izango zuten garrantziaz ohartu zen. Hala ere, beretzako garrantzitsuena hain “biguna” kontsideratzen den ordenagailua (beranduago internet) bezalako teknologia batek hezkuntzan ematen zen hezkuntza mota “bakarrari”  bide berriak urratzeko ematen zituen aukera zabaltasuna izan zen.

Hezkuntzan IKTek nahi diren helburuak lortzen lagun dezaten eta hezkuntza prozesu eta emaitzak hobetu daitezen, funtsezkoa da  irakasleek, zuzendariek, aholkulari pedagogikoek, hezkuntzako espezialistek eta Administrazioko pertsonalak ulertzea egun nola irakasten den eta haurrek nola ikasten duten, curriculumeko kontzepzioak zeintzuk diren, ebaluazioaren papera zein den eta hezkuntza guneak eta kudeaketa eskolarra zeintzuk diren jakitea.

IKTen izaera eraldatzailea

IKTek hiru efektu mota dituzte:

-    Interesen estruktura aldarazten dute (zertan pentsatzen dugun aldarazi)
-    Sinboloen izaera aldatzen dute (zerrekin pentsatzen dugun)
-    Komunitatearen izaera aldatzen dute (pentsamendua garatzen den area bera)

Munduko alor ezberdinetan eragin nabarmena izan dute IKTek. Lan munduan, ekonomian munduan, eragin zuzena izan duten funtzionatzeko eran emandako aldaketetan; nahiz eta munduko leku ezberdinetan eragin hori ezberdina izan den. Horrekin lotuta, hezkuntzan ere eragin aipagarria eduki duten eta asko dira IKTek hezkuntza eraldatzea ahalbidetuko dutela dioten hezitzaile edo irakasleak.

Horren kontran, esan beharra dago IKTen erabilerak haurrek informazio askorako sarbidea izateko aukera ematen duela baina ez informazio hori ezagutza bihurtzeko. Mundua eraldatzen ari dira eta ondorioz hezkuntzan kontuan izan behar dira baina garbi izan behar da pertsona mota batzuei zuzenduak daudela eta ez direla neutralak, guztien interesak ez dituztelarik defendatuko.

Azken aldian garbi geratu da IKTek hezkuntza eraldatzeko aukera bikaina eskaintzen dutela, baina hezkuntza politikek eta hezkuntzako baldintza materialekin batera joan beharra dutela helburuak lortu daitezen.
IKTak eta Hezkuntza

Zentro askotan IKTen erabilera sorkuntzatik eta bakoitzaren ezagutzaren azalpenen eta autonomia intelektualetik urrun dagoen hezkuntzan erabiltzen da. Modu horretan ez da lortzen egungo gizarterako heztea haurrak. Gaur egungo hezkuntzan sormena eta asmakuntza goratzen denean, eskoletan berdintasuna sustatzen da. Honek ez du IKTak hezkuntzan behar bezala sartzen lagunduko.

IKTen hutsune pedagogikoa

IKTek hezkuntzan dibertsifikazioa eskaintzen dute.

Eskolan pertsonen lanak azkarrago egiteko balio izateaz gain, gaitasun kognitibo nahiz metakognitiboak garatzeko aukera eskaintzen dute. Ikerketan aritzeak curriculumeko arlo ezberdinetan motibazioaren gehitzea ondorioztatzen du, eta ondorioz ikasleen gaitasun kognitibo eta errendimenduaren hobetzea.

IKTetatik haratago: Eskolaren eraldaketaren bila
2000. urtean Europar komisioak deialdi bat plazaratu zuen hezkuntza mundurako eta tartean, IKT aplikazio merkeak eta errazak sortzeko deialdia zegoen, eskolatik nahiz etxetik urruneko errekurtsoetara ailegatu ahal izateko.

Tartean School+ proiektua izan zen aukeratua. Proiektuaren partzuergoa ondorengo herrialdetako parte hartzaileez osaturik zegoen: Grezia, Israel, Finlandia, Espainia eta Txekiar Errepublika.

Proiektua diseinatzeko orduan proiektuak ondorengo puntuetan laguntzea lortu nahi zen:

-    Zentroetan aldaketa pedagogiko nahiz teknologikoen kultura sustatzea
-    Hezkuntza testuinguruen hobetzean eta aldaketan traba egiten duten mugak gainditzeko aukerak gehitzea
-    Irakaskuntza eta ikaskuntza birtualaren ingurune egokia diseinatu, garatu eta ebaluatzea.
-    Aldaketaren eta zentroaren hobetze bidean hezkuntza komunitateari protagonista papera esleitzea, hauek izango baitira egunerokoan irakaskuntza/ikaskuntza prozesua zuzeneko protagonistak izango direnak.

Proiektu honek IKT sistemak sortuko dituztenen eta hezkuntzan sisteman horiek erabiliko dituztenen artean egin ohi zen bereizketa hautsi nahi zuen. Beste gauza batzuen artean materiala osatzeko aukera sustatu nahi zen irakaskuntzan dihardutenen protagonisten ezagutzetan oinarrituaz eta euren sormenean eta ezagutzan oinarrituaz. Horretarako, proiektua garatzen joan ahala, bigarren hezkuntzako irakasleek parte hartu zuten, erakundeek hala eskatuta.

Bestalde IKTak ikasleekin curriculumeko edukiak emateko erabili behar izan ziren, besteetan gertatu ohi den bezala euren erabilera isolatua eman ez zedin.

School+ proiektuaren emaitza eta ikaskuntza

Zentro bakoitzak tresna nahi bezala erabiltzeko aukera izan zuen, horrela, bakoitzak bere zentroa eta hezteko modua nola hobetu zezakeen ikertzeko bidea eman zelarik. Talde lanean aritzeko aukera ere gehitu zuen. Irakasleen artean eta eskola zentroetan ondorengo puntuen inguruan hausnarketa bat egitea ahalbidetu zuen:

-    Zer esan nahi du XXI. Mendean irakasteak
-    Irakasle interakzioa
-    Irakasleen eta ikasleriaren rolak irakaskuntza prozesuan
-    Denbora eta espazioa ongien kudeatzeko modua
-    Zer ulertzen da eskola ezagutzatik
- Hizkuntza mota ezberdinen (testuzkoa, ikusizkoa, ikus-entzunezkoa, informatikoa,…) papera ikaskuntza, irakaskuntza eta ezagutzarako sarbidea,…

IKTak pedagogiaren berrikuntzaren motor izan daitezen 7 axiomak
School bezalako proiektuek erakutsi duten moduan, gaur egungo antolaketa eta pedagogiaren estruktura ez da egokiena IKTak barneratzeko. Honen harira, Robert McClintock irakasleak IKTak hezkuntzako alorretan praktikan erabiltzeko 7 axioma azaldu zituen:

1.    Azpiegitura teknologiko egokia
2.    Irakaskuntza eta ikaskuntza prozesuetan bitarteko berriak erabiltzea
3.    Kudeaketaren ikuspegi konstruktibista
4.    Ikaslearen gaitasunetan inbertitzea bere hezkuntza propioa jaso dezan
5.    Irakaskuntzaren emaitzak aurreikusteko ezinezkotasuna
6.    Irakaslearen interakzioaren kontzeptuaren hedapena
7.    Pedagogiaren sen ona ezbaian jartzea

ERREKURTSO ETA BITARTEKO TEKNOLOGIKOEN ANTOLAKETA HEZKUNTZAN

1.- Sarrera

Hezkuntza-sistema modernoek, beren administrazioek diseinaturiko hezkuntza politiken bitartez, IKTak eskoletan integratzea, hezkuntzaren ardatza ikaslegoa deneko metodologia lortzeko katalizatzaile gisa joka dezakela kontsideratzen dute. Horien ikuspegia jarraituz, IKtak hezkuntza aldaketaren ahalbibideratzaileak dira.

Baina errealitatea oso ezberdina da; izan ere, integrazioa eskoletan eraginkorra izan dadin ezinbestekoa da hezkuntza instituzioetako organizazio moduetan aldaketak egotea.

Berritzeguneetan ikasgela bakoitzeko irakasle bakarra egotearen ideia tradizionala aldatzen eta kolaborazioan oinarritutako irakasle-ekipo konplexuagoengatik ordezkatzen ari da. Organizazio aldaketarako hartu diren neurri hauek irakaslegoaren profesionalizazio maila altuagoa eskatzen dute, noski.

Beharrezkoak diren baliabideak eskura baditugu, erlatiboki erraza suertatuko da IKTen sarrerarekin, eskoletako infraestructura teknologikoak eraldatzea. Konplexutasun handiagoa du aldiz, irakasleen eta ikasleen hezkuntza praktika eta helburuetan aldaketak egotea.

2.- IKTen eredu antolatzaileak hezkuntzan

Sharan et. Al. (1999) hiru eredu antolatzaile bereizi zituzten hezkuntzan: eredu burokratikoa (erabiliena), sistema soziala eta komunitatea. Eskolen kudeaketa egokirako, aldiz, lau elementu hauek oinarrizkoak izango dira:
- Zuzendaritza taldea (beharrezko konpetentzia antolatzaileekin).
- Ikaslegoa, irakaslegoa, ezagutzak, baliabideak…(eskolen errekurtsoen gestiorako estrategia antolatzaileak).
- Hezkuntza administrazio Zentrala/ Autonomikoa.
- Eskolaz kanpoko agenteekin  ( komunitatea, gurasoak, beste eskola zentroak…) eduki beharreko harremana gestioaren antolaketan.
Ondoren, hezkuntza zentro batzuek, IKTen integrazioa eman dadin, bereganatu dituzten antolakuntza modeloak jasotzen dira:

- 2.1.- Adopzio teknologikoaren eredua: ez dago hezkuntza zentroaren ikuskera eta helburua argi eta garbi definitzen duten eskola edo kultura usadiorik. Zuzendaritza taldea da aldaketa agente nagusia. IKT konpetentziak eskuratzeko helmuga espezifikoak ezartzen dira, ikasgelan zuzenki ebaluatuak izan daitezkeenak.

- 2.2.- Katalitiko integrazio eredua: lidergoa eta zentroa erreforma jarraia egitera konprometitzen duen hezkuntza proiektu bat du. Prozesu honetan irakaslegoaren partehartzeak, ikaskuntza komunitate bateko kide bihurtzen ditu. Zuzendaritza taldea ikuspegi oso argia duen aldaketaren klabea da. Garapen estrategikorako plana du, zein irakaslegoaren formakuntza profesionalean oinarritzen den berrikuntza didaktikorako eta kurrikulua zentroaren kontestura adaptatzera lortzeko.

- 2.3.- Integrazio kulturalaren eredua: Ikaslegoarentzat onuragarria den tradizio indartsua du hezkuntza zentro bezala. Potentzialitate indibidualak, autoikaskuntza eta etengabeko ikaskuntza jasotzeko gaitasunean oinarrituriko garapen maximoak sustatzen ditu. IKTak ikasleen eta irakasleen etengabeko hobekuntzarako erraminta gisa ulertzen dira.

2.4.- IKT-ek ikaskuntza-komunitateen eraikuntzan duten papera

Hezkuntza lidergoari dagokionean, XXI. Mendeko eskolekin bat datozen lau estilo ezberdin defini daitezke:
- Lider instruktiboa: eredu papera betetzen du, hezkuntza proiektua eta proiektu kurrikularra koordinatzen ditu, garapen profesionala sustatzen du…
- Lider transformatzailea: hezkuntza zentroaren hobekuntza sustatzen du eta kooperazio eta garapen profesionalaren bitartez honen berrikuntza.
- Lider integratzailea: langilegoaren, hezkuntza jardueraren eta baliabide ekonomikoen gestioen bisioak konbinatzen ditu, eskolako helburua etengabeko hobekuntzari zuzenduz.
- Lider kooperatzailea: Hezkuntza zentro guztiaren partaideek konpartitzen duten ardura gisa ulertzen da lidergoa.

Bestalde, hezkuntza zentro orok, elaboratu beharko luke hiru esparruetara zuzendua dagoen IKTen Integraziorako Proiektua:
- a) IKTak zentroaren proiktu kurrikularrean ezarritakoarekin koherenteak diren baliabide didaktiko gisa.
- b) IKtak hezkuntza komunitatea osatzen duten kideen arteko komunikazio tresna gisa.
- d) IKTak eskola zentroaren organizaziorako, gestiorako eta administraziorako baliabide gisa.
Egungo egoera politikoa, ekonomikoa, soziala eta kulturala ez dira egokiak hezkuntza berrikuntza eman dadin. Gainera, inork ez ditu hemen goian aipaturiko lidergo ardurak hartu nahi eta prestakuntza duen jendearen ugaritasuna ematen ari den arren, oraindik ere ez dago eskoletan ematen ari den teknologien integrazioari aurre egiteko profesionalki konpetentea den irakasle gehiegi. Dena den, egoera hau normala da aldaketak uneoro ematen ari direlako.
Hemen, “eskolako gestore “ taldeak oso paper garrantzitsua izango du. “ikasten duten Organizazioak” (IO) organu dinamiko batek izan beharko lukeenaren bisioa ematea bilatzen du. IO bat, beraz, euren gaitasunak modu kolektibo batean sakontzeko eta eurak baliotsuak kontsideratxzen dituzten emanitzak lortzeko elkarlanean aritzeagatik nabarmentzen den pertsona kopuru batek osatzen duen taldea da. Kontzeptu honi lotuta agertzen zaigu Ikaskuntza Organizacionala, zein organizazio batek ezagutza, habilitate, jarrera eta balore berriak eskuratzen eta erabiltzen dituen prozesu gisa definitzen den.

2.5.- Ezagutzaren kudeaketa ikaskuntzaren gizartean

IKTek hezkuntza zentro ezberdinak konektatzeko erraminta gisa funtzioa dezakete eta informazioaren elkartruke azkarrerako aukerak eskaintzen diutzte baita ere. Interesgarria suertatuko litzateke, aurretik aipaturiko erraztasunez gain, alternatiba berriak integratuko balituzke; hala nola, irakaslegoaren ezagutzak eta formakuntza profesionalak sortzeko, konpartitzeko eta hedatzeko aukera egotea. Izan ere, estrategia organizatibo hierarkizatuetan ematen diren defizientziei amanera emateko bide egokia litzateke ekipoetan oinarrituriko estruktutak gereganatzea, non taldeko pertsona ororen ekintza ezinbestekoa den eta beraz, partaidetza aktiboa den.

3.- Hezkuntza espazioen kudeaketa IKTen formakuntzarako

Ikasgela teknologikoak ondorengo ezaugarriak kontuan hartu beharko lituzke:
- Adituek diseinatutako bideo, multimedia, testu eta grafikaz hornituta dauden On-line baliabideetara sarbidea, bertara sartzekoe at bertako edukiak zabaltzeko erraztasuna eskaintzen dituen zerbitzari zentralizatu baten bitartez.
- Ikaslegoari ikasgela barruan zein kanpoan ikasteko aukera ematen doiten teknologien eskuragarritasuna.
- Ikaslegoari norberaren ikaskuntza estilo ezberdinak erabiltzeko askatasuna ematen dioten teknologiak.
- Kurrikulu pertsonalizatuetara sarbidea, proba diagnostiko pertsonalizatuetara sarbidea eta ikaskuntza progresuak ebaluatzeko ariketetara, egokiak diren teknologiek gestionaturik.
- Ezagutzaren esparru ezberdinen interdisziplinarizazioa errazten duten teknologien eskuragarritasuna.
- Antolakuntza mailan malguak diren espazioak eta altzariak.
- Imaginen proiekzio sistemak.
- Sare baliabideetara sarrera indibidualizatua eta hauetara sartzeko aukera ikasgelatik eta eskolatik kanpo.

Tradizionalki, liburutegia eskola baten zerbitzuen bornean kokatu izan da. Dena den, IKTak eta ezagutzaren gizartearen sorrerakin, liburutegiak bere funtzioak aldaketetara egokitzeko prozesuan, beste eremu batzuetara zabaldu ditu ateak; horrela, ezagutzaren kudeaketari eskainitako espazio fidikoan eta birtualean bihurtu da. Izan ere, informazioaren antolakuntza, ordena eta hedapena sinbolizatzen duen lekua da, zeinak labore horietarako IKten erabileran esperientzia izateaz gain, espezializaturik dagoen langolegoaz horniturik dagoen.

4.- Giza-baliabideak IKTen hezkuntza antolaketarako

Direkzio taldeak, IKT koordinatzaileak eta informatikako teknikoak honetaz arduratzen dira eta oso paper garrantzitsua jokatzen dute, eskoletan IKTak txertatzeko eta hauetara moldatzeko orduan.

ESKOLA 2.0- ETIKETA BAT BAINO GEHIAGO?

1.- Sortu ezinean, adoptatu

Hezkuntza arazoei irtenbideak emateko erraminten sorrera ezinezkoa bihurtu da gurean; izan ere, hezkuntza ikerketari oso gutxi eskaintzen zaio, hezkuntza berritzeko aurrera eramaten diren proiktuek jasotzen dituzten laguntzak eskasak dira eta horretaz gain, hezkuntza problemen soluzioa kudeatzeko eta ikertzeko teknologien garapenerako guneak ez dira existitzen.
Gauzak horrela, hezkuntzaren alorretik kanpo sortutako garapen teknologikoak eskoletan sartu dira. Honen adibide gertukoena “Web 2.0” deituriko gunea modelotzat hartuz, “Eskola 2.0” sortu da.

2.- Zer inplikatzen du 2.0 kontzeptuak?

John Battelle eta Tim O’Reillyk honela definitu zuten: aplikazio informatikoak ordenagailuan ezezik, gune honetan bertan garatzen direneko plataforma da. Honen ezaugarri nagusiak ondorengoak dira:
- Informazioa konpartitzea errazten duten baliabide desberdinen bitartez interakzioa sortzen da.
- Interoperabilitatea.
- Erabiltzailearen ardatzan jartzen duen diseinua.
- Horien adibide dira: web komunitateak, web zerbitzuak, web aplikazioak, sare sozialen zerbitzuak, bodeoen zerbitzuak, wikiak, blogak, mashups eta folcsonomiak.
- Erabiltzaileei interakziorako bidea ematen die eta gunean zuzenketak egiteko aukera.

2.0 kontzeptuaren ezarpenaren aldekoak direnak, eskolako edukiak eta formak birsortzeko eta baita tradizionalki irakaslegoari eta ikaslegoari atxikitu izan zaizkion paperen aldaketarako bidea ikusten dute 2.0-rekin. Eskola 2.0k behar duena hezkuntza politiken erantzuleak dira, eta iaksteko moduetan jasotzen ari dire aldaketak ulertzeko gai diren familien eta hezitzaileen premia du. Baina honez gain, irakasten ari diren bitartean ikasteko ahalmena duten eta ikaslegoari bizi den mundu konplexuari zentzua enmaten lagunduko dion ikakuntza prozesu sutsuak emateko prets dagoen tutore eta hezitzaileak behar dira.

3.- Politikariak leloen eta prentsa titularen beharrean

Zapaterok, 2009ko irailean Eskola 2.0 ren jaiotza ezagutzera eman zuen. Aldeko zein kontrako jarrerak agertu diren arren, berri honen aurrean gizarteak izan duen erantzun nagusia ezjakintasunarena izan da informazio eskasiaren ondorioz.
Non da edukien birdefinizioa? Non dago ikaslearen zein irakaslearen autoria? Non dago erabilera legitimora eramango gintuen salto kualitatiboa?
Herbert Simonek esan zuenaren arabera, erramintak hedatzea ideiak hedatzea baino errazagoa da. Baina badirudi errezagoa dela lelo politiko bat sortzea, hezkuntza eraldatzea eta hobetzea baino.

Informazioaren gizartea, IKTak eta hezkuntza

Askok uste duenaren kontra, teknologia ez da egungo globalizazio egoeraren zergatia. Hala ere, prozesu hau azkartzen duela ukaezina da, datuen bat bateko transmisioa dela eta. Beraz, argi dago IKTek eragin zuzena dutela egungo gizarte ereduan, eta kontuak kontu eta iritziak iritzi, lau diskurtso nagusi bereiz daitezke gaur egun: Diskurtso merkantilista, IKTak garapen ekonomikorako ezinbestekoak direla dioena, diskurtso kritiko politikoa, IKTak giza garapenaren eta garapen sozialaren zerbitzura egon behar dutela dioena, diskurtso teknozentrista, teknologia digitala munduko arazo guztien konponbide gisara ulertzen duena, eta azkenik, diskurtso apokaliptikoa, IKTek idealak eta baloreak deuseztatzen dituztela dioena.

Gauza guztiek bezala, IKTek badituzte alde onak eta txarrak, eta horietaz jabetzea garrantzitsua da. IKTek, batez ere elkarrengandik urrun dauden pertsonen arteko komunikazioa errazten dute, zerbitzuen kalitatea hobetzen dute eta produkzio aktibitate berriak sortu dituzte. Gainera, mundu osoko jendeak elkarren berri izatea ere errazten dute. Baina esan bezala, alde iluna ere badute. Gure munduak jada ez daki makinarik gabe funtzionatzen eta globalizazioa mendebaldeko zibilizazioaren nagusitasun kulturala ezartzen ari da. Gainera, IKTak ez daude gizarte maila guztien esku, eta horrek arrail digitala sortu du. Pribatutasunaren galera eta herritarren kontrola ere inoiz baino handiagoak dira.

IKTen garapen azkar honek, hezkuntzan ere izan du eragina, noski. Ikasleen egokitu beharra ez da sekula hain bortitza izan, oso azkar garatu delako eta oso denbora gutxian. Egungo gazteek sekulako informazio pila daukate eskura, eta egungo hezkuntzaren erronka berriak ikasleak informazio horren kudeatzaile eraginkor bilakatzean datza. Informazio baliagarria eta baliagarria ez dena bereizten jakingo dutenak. Beraz, zerrenda ditzagun hezkuntzak egun dituen arazoak batetik, eta erronka berriak bestetik:


HEZKUNTZAREN ARAZOAK
  1. Analfabetismo teknologikoa
  2. Informazio gehiegi
  3. Hipertestuak ulertzeko zailtasunak
  4. Eskakizun hezigarri berriak
  5. Sistema hezigarrien desdoitzea
  6. Aldaketa azkarretara ez egokitzea

HEZKUNTZAREN ERRONKAK
  1. IKTak eskolan txertatzea
  2. Hezkuntza helburu eta metodoak egokitzea
  3. Teleformakuntza
  4. Eskakizun soziolaboral berriei erreparatu
  5. Alfabetizazio teknologikoa garapen sozialeratntz bideratu
  6. Ikasten irakatsi.


Irakaslearen paperari dagokionez, IKTetan jantzia izan behar du derrigor, eta berrikuntza pedagogikoetara zabalik egon behar du.

Alfabetizazio kontzeptua ere aldatu egin da. Egun, alfabetizazio digitala da hezkuntzaren helburu, eta hiru jardun eremu ditu:
  1. Informazioa jasotzea eta ulertzea
  2. Komunikazioa eta interakzio soziala (lan kolaboratiboa gelan eta gelatik kanpo)
  3. Informazioa adierazten eta zabaltzen jakitea.
Metodologia aldatzea premiazkoa dela esan dugu, eta proiektuka lan egiteko modu bat ditugu WebQuest delakoak.

E-learninga, egungo internet bidezko heziketa da. Baina interneten erabilera hezkuntzan, ez da ulertu behar presentzialitatearen ordezko aukera bezala, irakaslearen jarduera gelatik kanpo handitzen eta osatzen duen osagarri gisa baizik.

Web 2.0 egun interneteko joera nagusiak asetzen dituen web motari esaten diogu: erabiltzaileak sortzen eta eguneratzen du informazioa, komunikazioa norabide anitzekoa da eta informazioa aldakorra da.

HEZKUNTZA-TEKNOLOGIA MUNDU TEKNOLOGIZATU BATEAN

1.- Teknologia kontzeptua problematizatzen

Kontzeptu gisa azaltzeko, bi definizio orokortzen dira:
a) Aplikatutako ezagutza zientifiko gisa kontsideratua da, ekintzan dagoen ezagutza alegia.
b) Makinak, gailuak, objetuak bezakla ere ulertzen da, zeintzuk ekintza batzuk errazten diguten edota horiek inoiz eduki ezean, inoiz pentsatzeko ekintzak burutzeko gaitasuna duten.
Azkenaldian, teknologiak arazoei irtenbidea ematen dieten gailu gisa ulertuak izan direnez, bigarren definizioa da hedatuena.

1.1.- Zatiketak eztabaidagai

Historian zehar, Teknologia honela definitua izan da:
- Giza arazoei irtenbidea emateko esfortzuak. Simon (1983): Teknologia disciplina arrazional bat da, zientifikoki determinatutako leguen aplikazioaren bitartez, natura fisikoaren gain giza espeziearen dominazioa ziurtatzeko diseinatua.
- Mc Dermont (1981): giza talde handien eta makinen kontrola eragiten duten sistema arrazionalizatuak dira, zeina antolaturiko jerarkia baten bidez teknologikoki abilak diren taldeek eragiten duten.
- Admiral Hyman: Teknologia ekintza da, pentsamendua, aldiz, zientzia da.
- Alvarez eta beste batzuk: Teknologia zientzien emaitzen aplikazioa da.

1.2.- Teknologiaren lau irudiak

- Teknologia artefaktualak: hauen dimentsio objetualak unitate identifikagarria ematen die, elementu materialez osatua, zeintzuk espazio bat hartzen duten eta gizakiarenganako independentzia duten euren aktibitateak burutzeko.
- Teknologia organizatiboak: ukaezinak dira. Denbora materializatuan zentratzen diren keinuen sekuentziazio tekniak dira eta gizakien ekintzarako arauak ezartzen dituzte.
- Teknologia sinbolikoak: zeinuen, sinboloen, erritualen, errepresentazio geometrikoen eta topografikoen bitartez identifikatzen dira. Osagai errealak zeinuz ordezkatuz, gauzak erreproduzitzen dituzte eta alderantziz.
- Bioteknologikoak: hauen elementu nagusiak bizitza biologikoan eragina du, produktu bat hautatzen eta sortzen lehenik eta ondoren, bizirik mantenduz; horretarako, gainontzeko mundu naturaletik babestuz.

2.- Hezkuntzaren teknologia deseraikitzen

Hezkuntzaren historian, hezkuntzaren Teknologia terminopean multzokatzen diren kontzeptuen eta perspektiben agerpena XX. mende haseran kokatzen da Estatu Batuetan. Nabarmentzekoa da EEBBetako Association for Educational Communication and Technology (1977) izeneko asoziazioak Hezkuntza teknologia definizio konplexua eskatzen duen kontzeptu multifazetikoa dela ulertuz, 16 zatitan banaturiko definizioa argitaratu zuen. Zatien multzoa osotasunean hartu behar dela dio, izan ere, horietako bakoitzak ez du zentzurik banaka aztertuz gero.

Davies-ek (1996) hiru HT moten arteko desberdintasuna egiten du:
-TE bat. Euskarri fisikoaren aproximazioan oinarritzen da, gailurrean hezkuntzarako laguntzen (bitartekarien) garrantzia jartzen duelarik.
-TE bi: oinarri logikoaren aproximazioan oinarritzen da, ikaskuntzarako laguntzen garrantzia jartzen duekarik.
-TE hiru: aurreko bi aproximazioen konbinaketa da. Garapen sistematikoa deuseztatzen du, jokatzeko modu bakar gisa; prozedura metodikoen multzo baten aldeko apustua eginez, zeintzuk ikaskuntza prozesaun oinarritzen diren eta ez soilik emaitzetan.

3.- Hezkuntza Teknologien ekarpenak

3.1.- HT aparatologia gisa

Perspektiba honetatik, aurrera eramandako ikerketek eta aplikazioek, irakaskuntza prozesuetan erabilitako teknologiek betetzen duten paperaren gain eta baita ikerketa kontzeptuaren gain, ondorengoari eman diote bidea:
- Sozializaziorako unibertsoa osatzen duen eta kognizioa moedelatzen duten biltegiratze sostengu ezberdinen, informazioaren tratamenduaren eta sarbidearen garrantzia kontsideratzea irakaskuntza formalean.
- Sujetuaren garapen integrala, autonomia intelektuala eta honek bizitzea tokatu zaion munduari zentzua emateko gaitasuna izatea nahi bada, baliabide multzo dibertsifikatua erabiltzeko beharra dago irakaskuntza-ikaskuntza prozesuetan.
- Indibiduoek teknologiekin izaten dituzten interakzioen ikerketaren fokoa birkokatu egin behar da eta hortaz, irakaskuntza-ikaskuntza prozesuei egiten dien ekarpenen zentzua eta baita bertan betetzen duten papera ere.
- Teknologiek irakaskuntza-iakskuntza prozesuetan duten influentzia hauen erabilera sistemikoaren kontestuan soilik ikertu daitekeela ebidentzian jartzea.

3.2.- HT irakaskuntza zientzia gisa

Perspektiba honetatik, aurrera eramandako ikerketek jarraian azaltzen diren ateak irekitzeko bidea eraiki dute:
- Helburuen araberako irakaskuntza planifikazioa egitearen garrantzia nabarmendu dute.
- Irakaskutza materiales balioa, ikaskuntzaren bitartekari gisa eta planifikazio prozesuaren, martxan jartzearen eta kurrikuluaren ebaluazioaren zati konsustantzial gisa ulertzeraen ideia berreskuratu izana.
- Ikasleak ikaskuntzarako duen predisposizioaren garrantziaren eta berau inhibitzeko edota sustatzeko irakaskuntza prozesuak betetzen duen paperaren ebidentziak azaldu.
- Ebaluazioa irakaskuntza-ikaskuntza prozesuaren zati konsustantzial gisa konfiguratzea, eta ez zigor-neurri bezala. Hau da, ikaslea bere garapenaz informatzeko ezinbesteko elementu gisa.

3.3.- Teknologiak hezkuntzaren konplexutasuna deuseztatzen duenean

IKTak gure interesen estruktura desordenatzen ari dira, eta honek norbanakoarentzat garrantzia edo premia denaren eta ez denaren artean alterazioak sorrarazteaz gain, botere erlazioak ere konfiguratzen ditu.

3.4.- Hezkuntzaren teknologia IKTekin gainjartzen denean

Hezkuntzaren alorrean HT ITKten erabilerara mugatzeak dakartzan arriskuak:
- Perspektiba historikoaren galera.
- Kontestuaren beharra.
- Mugatzea.
- Amaigabeko porrota.
- Antsietate teknologikoa.

4.- Konklusio modura

Azken urteotan, teknologia digitalen garapenak hezitzaileen interesa gaur egun hezkuntzak dituen erronkak betetzera bideratu du. Honen aurrean, ikerlari ugari IKtek gizartean duten omnipresentziaren aurrean lilura azaltzeaz gain, berauen inguruko analisia eta informazio-jasotzea burutzen ari dira; izan ere, hezkuntza Teknologien inguruan izandako desinformazioa dela eta, gaur egun hedatua dagoen definizioa ez da zuzena eta honek hezkuntzan arazoak ekarri dituela frogatu izan da.

Eskola zentroetan IKTak egoki erabiltzeko politikak

IKTen inguruko hezkuntza politiken jatorria

Lehenago ere ordenagailu pertsonal kontsideratzen ziren gailuak existitzen zuten arren, 1980an, PCak agertzearekin batera, azaldu ziren informazioaren trataeran izan zezakeen garrantziaren eta hezkuntzan erabiltzearen aldeko mugimenduen lehenengo aldarrikapenak.

Hezkuntza munduan IKTak sartzeko lehen saiakerak 1980an Erresuma Batuan egin ziren, Espainiaren kasuan 1986an eman zelarik programa esperimental baten biratez.

IKTen inguruko hezkuntza politikek bizikidetzarako bideak eta teknologia berriez baliatuko diren gune publikoak orkortzea dute helburu, normalean dozenteek garatuko dituzten antolakuntzarako xedapenekin. IKTek hezkuntza sisteman izan dezaketen eraginaren harira,  aipatu beharrekoa litzateke ez dela soilik teknologikoa izango ordenagailua ikasgelara eramanaz. Horrez gain kulturala eta eratzailea ere izango da, eskola egitura berri bat eskatuaz.

IKTek hezkuntza sisteman izan duten bilakaerak adierazten digu zein aldaketa izan dituen. Hasiera batean helburua haurrei txikitatik IKTekin kontaktuan jartzea zen garrantzitsua eta honi digital ezagutzen gabezia gainditzeak eta konpetentzien jabetzeak jarraitu dio.

IKTen esperientzia erreala zein den urteetan ikusi ondoren beharrezko jotzen da indarrean jarri diren politikak hezkuntza sistema hobetzeko baliagarriak izan diren ala ez aztertzea. Hezkuntza sistemak hobera egin ahal du IKTen erabilerarekin? 25 urtean zehar egindako ikerketak garbi erakusten dute IKTak sartze hutsa ez dela beti positibo izango ikaskuntza/irakaskuntza prozesurako. Horiei prozesuan zehar emandako erailpenean egongo da funtsa eta hori horrela izan ezean ez dira herraminta efizienteak izango. IKTen inguruko hezkuntza politikek, dozenteek nahiz ikasleek IKTei ikaskuntza-irakaskuntza prozesuan nahi hezkuntza aktibitate ezberdinetan ematen dieten erabilpenarekiko ardura maila baxua azaltzen dute, honek IKTen erabilpen egoki bat eskola sisteman sustatzea zailduko duelarik.


Eskola zentroetan IKTen inguruko praktika egokietarako politikak


IKTekin praktika egokiak sustatzeko martxan jarritako politikek ondorengo galderei erantzun behar diete:

-    Nola bultatzen IKTekin zerikusia duten berrikuntzak hezkuntzan sarturik dauden IKT topikoekin erlazionatuta. Zein aktore edo prozesu hartzen ditu bere baitan. Emaitzak ebaluatzeko oinarrizko zein ezagutza, prozedimentu eta irizpide erabiltzen dira.

-    Berrikuntzen sustaketarako politiken arrakastan, bereziki hezkuntzan integratutako IKTen topikoen banaketa eta erabilpenean, zein faktorek dute eragina. Bertan sartuko lirateke erabiltzaileen parte hartzea produkzio prozesuetan edo komunikazio munduko nahiz bideo jokuen enpresak bezalako aktore berriak.

-    Erabiltzaileari begira egindako zein berrikunhtza sortu dira, hala nola produkzio berritzailea edo hezkuntzan erabilitako IKTen topiko jakinen bat eta ea hezkuntza sistemak nola erantzuten dien berrikuntza hauei.


Hala ere, emaitzak ez dira nahi bezain onak eta IKTen erabilera egoki baterako beharrezkotzat jotzen da ekipamentuetara sarbide errazagoa eskainiko duten testuinguruak moldatzea, software iradokitzaileak sortzea, IKTak barneratuko dituzten helburu pedagogiko garbiak ezartzea eta kurtso ezberdinetarako ideia berriak izan, martxan jarri eta guztientzat eskuragarri izango diren klase barruko aukera berriak sustatzea.

Zein IKT tresna erabiltzen dira gehien Lehen Hezkuntzan?

Hezkuntza munduan ohikoen diren IKTak ondorengoak direla esan genezake:

-          Ordenagailua
-          Tableta grafikoa
-          Internet sarea (informazioa)
-          Zundak (Pendrive, …)
-          Internet sarea (komunikazioa)
-          Web 2.0 (blog, wikia, photopeach, …)
-          Inprimagailua
-          Intranet
-          Eskanerra
-          Google maps
-          Disko konpaktua
-          Podcasting
-          CD-ROM diskoa
-          Cmap tools
-          Arbel digitala
-          Teknografia
-          Proiektorea
-          Google earth
-          Bozgorailua
-          Audacity  (hizkuntzalaritza, musika)
-          Enztungailua
-          Picassa
-          Argazki kamera digitala
-          Irudi konpositorea (Corel Draw, …)
-          Bideo kamerak
-          Irudi editatzailea (Photoshop, …)
-          E-book (I-book, …)
-          Web-cam kamera
-          Sakeleko konputagailua
-          Web orrien editorea


Hala ere, aurreko zerrenda modu zehaztuago batean, ondorengo sailkapenaren bidez azaldu ahalko genuke:

IKT  ERREKURTSOAK

Naturalistak:
      
- Inteeretako grabaketak
- Mikroskopio digitala
- Bidai birtualak

Hizkuntzalaritza:

- Testu prozesatzailea (word, google docs, …)
- Historia, poesia edo artikuluen sortzailea (Pixton, storyjumper, …)
- Podcasts sortzaileak eta ahots oharrak (Audacity,  …)
- Sare sozialak: Foroak (Librofilia, …), Chat (Talk, …), Email (Gmail, …), Bloggin (Blogger, …)
- Sarean informazioa irakurri eta interpretatu (Google, …)
- Entziklopediak/Hiztegiak (Wikipedia, …)
- Ebooks erabilpena (Ibooks, …)

Logika / Matematika:

- Kalkulu orriak (Excell, Google docs, …)
- Estatistikak (Google Insight, …)
- Webquests (Webquests, …)
- Matematika softwarea (Wolfram Alpha, Geogebra, …)
- Xakea online (Chessproblems, …)

Ikusizkoa / Espaziala:

- 3D modeluen sortzailea (Google, Sketch Up, …)
- Irudi editorea (Picnik, …)
- Denbora interaktikoko lineak (Tiki-Toki, …)
- Eskema eta grafikak excell-en
- Argazki kamera digitalak
- Aurkezpen sortzaileak (Prezi, …)
- Irudi partekatzailea (Flickr, …)

Zinetika korporala:

- Onlineko bideoen produkzioa: Kirolak (Masher, …), Dantzak (Animoto, …), Azalpenak (YoutubeEDU, …)
- Eraikuntza proiektuak (Logo digitala, robotika, …)
- Bidai birtualak (Panoramas.dk, …)
- Bideo kamera
- Bistaratzea (Dir, Visible Body, …)

Musikala:

- Audio elementuak dituzten liburuak (Zooburts, Picasa …)
- Musika partekatzeko web-ak (Twtmuzik, jamendo, …)
- DVD eta CD bidezko entzunaldiak
- Musika moldatzeko softwarea (Noteheads, …)
- Soinu editorea (Audacity, …)
- Instrumentu musikal birtualak
- Karaokea (Vanbasco, …)

Intrapertsonala:

- Blog pertsonala (Blogger, …)
- Mapa kontzeptualak (Bubbl.us, Spicynodes, CmapTools, …)
- Multimedia Porfolioak (Tumblr., …)
- Bideozko proiektuak (Animoto, …)
- Ataze kudeaketarako softwarea (GQueues, …)
- Pertsonalitate etstak (Chrome App).

Interpertsonala:

- Ikasgelako bloga (Wordpress, Edublogs, …)
- Bideo konferentzia (Skyoe en el aula, +1, …)
- Komunitate birtuala (Sangakoo, NING, …)
- Sare sozialak: Foroak (aulablog, edmodo, …), Email (Gmail, …), Txatak (Facebook, Twitter, …), Microblogginga (Umant, …)
- Jolas kolaboratiboak (JClic, Cuadernia, …)
- Taldeko aurkezpenak (Slideshare, …)

2011/12/25

Escuela 2.0: Mucho más que 1x1

ESKOLA 2.0
Informazio eta ezagutza gizartea gizarteko estamentu guztiak "busitzen" ari da, lana, kontsumoa, komunikazioa, aisia, erlazionatzeko modua … bezala. Eta hezkuntzak ezin dio errealitate soziologiko honi bizkarra eman.
Egun, hezkuntza egoera berri bat ematen ari da hurrengo ezaugarriak dituena:
• Edukiak baino ikaskuntza prozesuek garrantzia handiagoa dute.
• Alfabetizazioaren kontzepzio berria dago. Alfabetizazioa kontzeptu konplexu eta aldakorra kontsideratzen da.
• Ezagutza, trebetasun, oinarrizko gaitasun eta irizpideen etengabeko berritzea ari da ematen.
Egoera honek IKTak integratzeko hezkuntzan aldaketa batzuk eskatzen ditu. Sistemaren aldaketak hurrengo pausuak jarraitzen ditu.
• Irakaslearen rola eta praktika aldatzearen beharra: Irakasleak oratzaile eta erakusle soila izateari utzi behar dio eta aholkulari eta ikaskuntza-irakaskuntza prozesuaren laguntzaile bilakatu beharko da. Egungo irakasleak ikasleen gaitasunak ezagutzeko gai baliabide digitalak eratzeko gai eta aktibitateetan interbentzioak diseinatzeko gai izan beharko dira. Baita ere, konpetentzia digitalak behar ditu izan eta oinarrizko informazioa tratatzeko gaitasuna ere.
• Ikaslea edukien hartzaile soila izatetik informazioaren erabiltzaile kritikoa eta autonomoa izan behar du.
• Eskolaren antolamendua: eskolak informazio teknologian oinarrituriko ingurune birtualak izan beharko ditu eta bertan ematen den komunikazioak espazio-denbora mugak gailendu beharko ditu. Gainera, ikaskuntza metodo autonomo eta kolaboratiboak aurrera eramateko web 2.0ko tresnak erabiliko dira.

ESKOLA 2.0 PROGRAMA:
Ikteen egiazko potentziala interakziorako, komunikaziorako, informazio ezberdina aurkezteko eta ezagutza elkarrekin eratzeko gaitasuna da. Horretarako praktika pedagogikoaren berritzea beharrezkoa da. Hezkuntza sistemaren modernizazioa egungo beharretara egokitzeko Hezkuntza Ministerioak Programa Eskola 2.0 martxan jarri zuen. Programa hau 2009tik 2013ra bitartean garatzen da eta fondo publikoetako eskoletako 5 eta 6. mailako (lehen hezkuntza) eta 1 eta 2. mailako (Bigarren Hezkuntza) ikasleei zuzendua dago. Programa honen oinarrizko egitasmoak hurrengo hauek dira:
• Gela digitalak: IKTeez hornitu zentroak eta ikasleak
• Konektibitatea: Gelako ekipo guztiak internetera konektatzeko aukera izatea
• Irakasleagoaren prestakuntza: Irakasleak metodologia, teknologia eta gizarte alderdietatik prestatuak egon behar dira.
• Baliabide digitalak: Irakasle, ikasle te familiei baliabide digitalak eskuratzeko sarbide ahalbideratu behar zaie.
Bukatzeko, Eskola 2.0ren helburu nagusia XXI. mendeko hezkuntza kalitate eta berdintasunean oinarritua egotea da.

Marco estratégico de Euskadi ante la Sociedad de la Información en la Escuela

EGUNGO GIZARTEKO EGOERA TEKNOLOGIKOA
Teknologia lan egiteko, informazioa tratatzeko eta komunikatzeko tresna bezala ikaragarrizko iraultza digitala suposatu du. Komunikabideak eta telekomunikazio, informatika eta ikus-entzulezkoaren garapen handiak giza elkarreraginean isla dute. Fenomeno honen adibide garbia Internet gure gizarteko izkina guztietan ezarrita egotea da. Iraultza digital honek XX. mendetik aurrera gizarte industrialetan politika eremuan, plan instituzionaletan … presentzia handia izan du. Euskal komunitate autonomoan 90.hamarkadatik aurrera paradigma berrira egokitzeko hainbat aldaketa martxan jarri dira.

EUROPA: ABIAPUNTUA
Informazio gizartearen abiapuntua Europar Batasuna izan da. Bangeman izeneko informe bati esker Europa Informazio Gizarte izatera bilakatzeko plan bat idatzi zen (1994).
Bi urte beranduago paradigma berri honetara moldatzeko hezkuntzak zuen garrantziaz ohartu zen Europar Batasuna Europa Informazio Gizarte planaren bitartez.
2000.urteko eEuropa programak europar gizarteak komunikazio, ezagutza eta informazio gizarte bilakatzeko zuen beharra aldarrikatzen zuen. Programa honek hezkuntza eremuan, eskoletako partaide guztiak garai digitalera egokitzea bermatzen zuen. Plan honen barruan Europar Batasunak informe bat egin zuen hezkuntza sistemaren etorkizuneko helburuak deiturikoa:
• Europako ikaskuntzaren kalitatea hobetzea, irakasleen prestakuntza hobetzea. Puntu honetan atentzio berezia jartzen da oinarrizko aritmetikan.
• Edozein adinetan ikaskuntzara sartzeko sarbidea erraztea.
• Oinarrizko , batez ere IKTeekin zerikusia duten gaitasunen definizioaren berritzea
• Hezkuntza eta prestakuntza ingurune hurbilera, Europara eta mundura hizkuntza, mugikortasun, enpresa erlazio … bidez irekitzea.
• Baliabideak hobeago aprobetxatu, eskoletako eta prestakuntza zentroetako kalitatea bermatuaz. eEurope barruan hezkuntza-formakuntza eremuan plan ezberdinak artikulatutako dituen programa eLearning. Programa honek 3 eremutan lan egiten du:
• Egitura: Ekipamenduan inguruko esfortzua
• Nibel guztietan formatzeko esfortzua
• Hezkuntza eta Prestakuntza sistemen esfortzua Ezagutza Gizartera moldatzeko.

eEurope hezkuntzan aplikatzeak garrantzia handia izan zuen aldaketa teknologikoa emateko praktika onuratsuen identifikazio, aukeraketa eta garapenean. Bere materializazioa eLearning planaren barruan egindako proiektu eta egitasmoen hobetze eta jarraitzearekin etorri zen.
Egun (2005) marko estrategiko berri bat da: i2010. Programa honek 2010ko Europar Gizarte Infomazioaren inguruan aritzen da eta Lisboako estrategian ezarritako helburuak mantentzen dituzten politiken multzoak osatzen du. Plan honetan hezkuntzako oinarrizko gaitasunak definitzen dira non konpetentzia digitalak IKTak ditu abiapuntu bezala.

ALDAKETA TEKNOLOGIKOA ESPAINIAN
XX .mendearen bukaera-arte hezkuntzan kutsu kondustitako ordenagailuz lagundutako ikaskuntzaren nagusitasuna eman zen.
Gasteizen Info XXI la Sociedad de la Información para todos planaren bitartez Europan ezarritako hitzarmenei aurre egiten zaio. Proiektu honen bitartez hezkuntza eremuan teknologian eta Internetera konektibitatean; IKTeen erabileraren inguruko prestakuntzan eta baliabide multimedien ekoizpenean inbertitu zen. Plan honek ez zuen arrakasta handirik izan helburu eta segimendu konkreturik ez baitzeukan ezarria.
Espainia mailan eskoletan aurrera atera zen beste plan bat Internet Eskolan zen . Plan honek eskoletako egituren hobetzea, hezkuntza eduki eta softwardaren hobetzea, irakasleen prestakuntza ekarri zuen.
Lisboako Estrategian ezarritako konpromisoak aurrera eramateko gobernu espainiarrak Ingenio 2011 barnean egindako Plan Avanzan hurrengo helburuak finkatu ziren:
• IKT ekipamendua, konektibitatea eta euskarria eskolentzat.
• Eskoletan Interneterako eta teknologia berrietara konektatzeko aukera publikoa.
• Hezkuntza behar bereziak dituzten ikasleentzat ekipamenduz eta zerbitzuez hornitzea.
• Multimedia edukiak jasotzeko ekipamenduez hornitzea.
• Familientzat IKTeen inguruko orientazioa.
• Irakasle eta formatzaileei prestakuntza eta orientazioa.
• Hezkuntza komunitatearentzat zerbitzuak.
Ekintza hauek Espainia IKTak Hezkuntzan ezartzen Europar Batasuneko bigarren herrialde garatuena izatera bilakatu zuen.
Beste adierazle bat Espainiako hezkuntza sisteman IKTeen inguruan aurrerapauso handiak ematen ari dela da Hezkuntzako Lege Organikoan (2006) lehen eta bigarren hezkuntzan oinarrizko gaitasun bezala Digital eta Informazioaren tratamenduarena gehitu dela da.

INFORMAZIO GIZARTEAREN ERAKETA EUSKADIN
Erkidegoko lehendakariak 1999an aurrera eramandako egitasmoak Euskal Gizarte Informazio aren eraketarako abiapuntutzat jotzen da.
2000tres izeneko egitasmoak hezkuntza eremuan egitura eta baliabide teknologikoen gehitzea ekarri zuen.
Euskal Erkidegoan aipagarria da ere, Ibarretxe Lehendakariaren egitasmoa “Euskadi en la Sociedad de la Información”. Bertan, Informazio Gizarte honela definitu zen: Informazio eta komunikazio teknologien garapenaren ondorioz ematen den giza, ekonomia eta politika aldaketen prozesua da.
IKTeen inguruan Euskal Autonomi Erkidegoan Plan Premia I (totalean 3 plan dira) deritzona eraman zen aurrera eta honako neurriak jarri zituen martxan:
• Sare lokalaren instalazioa eta mantenua
• Ekipamendu informatikoaz hornitzea
• Hezkuntza Intranet banda zabalaz hornitzea
• Ekipamendu zaharrak berriengatik aldatzea.

Plan Premia IIan berriz batez ere Komunikazio eta Informazio Teknologiak geletara hedatzera oinarritu zen eta aurreko planaren bitartez lortutakoa finkatzea. Plan honetako neurriak 3 eremutan oinarritu ziren batez ere:
• Lokal eremuko sarea: eskoletan sarbide puntuak bertako sarera konektatu ziren
• Zerbitzuak: Sarean segurtasun handiagoa bermatzen hasi zen zentro guztietako ordenagailuetan antibirusak ezarriaz.
• Informatika ekipamendua: Baliabide teknologiko eta ordenagailu berriak erosteko diru asko inbertitu zen.
• Garatu perfekzionamendu plana: teknologia berrien erabilpenaren inguruko prestakuntza eman zen.
• Zentro barneko prestakuntza proiektuak: zentro bakoitzaren beharren arabera teknologia berrien inguruko prestakuntzak eman ziren. Berritzeguneak: Teknologia berrien eremuan kurtso asko eman ziren.
Plan eta egitasmo hauen esker IKTeen erabilera hezkuntzan oinarrizko gaitasuna izatera iritsi zen.

HEZKUNTZA ZENTROKO TEKNOLOGIA HELDUTASUN EREDUA:
Euskal Autonomi Erkidegoan aurrez lorturiko guztia ongi finkatzeko 2008.urtean egitasmo berri bati hasiera eman zitzaion: Euskadi en la Sociedad de la Información 2010: Agendas Digitales. Plan honek hezkuntza formalaren eremuan Informazio eta Komunikazio teknologiaren erabilera aldatzea nahi zuen. Iraultza filosofiko honen barnean programa berri bat eratzen da Modelo de Madurez Tecnológica de Centro Educativo deiturikoa. Heldutasun eredu honek helburu eta irizpide komunak ditu zentro guztietan eta moldakorra da. Eredu hau aurrera eramango duen zentro bakoitzak hurrengo aspektuen inguruko diagnostikoa egin beharko du:
• Inplikatutako eragileak: eredu honek eskolaren kontzepzio berri bat dakar eta honekin irakasle, ikasle eta familia-kideek rol berri daukate . Irakasleak informazio iturri soilak izango dira; ikasleak bizi guztian aurrera eramango duten ikasketa prozesuan barneratukoak egongo dira eta familiak ikasleak lantzen dituen gaien inguruan informatuak egon beharko dira.
• Interes eremuak: rolen aldaketa eta famili, ikasle eta irakasleen arteko interakzioa dela eta prozesu pedagogiko eta administratiboak erlazionaturik egongo dira.
• Elementu trasbertsalak: irakasle, ikasle eta familien arteko interakzio guztiak egitura eta errekurtsoen arabera neurtuak egongo dira.
Aurrean aipaturiko hiru elementu hauekin (Inplikatutako eragileak, Interes eremuak, Elementu trasbertsalak) IKT jokaera planak hezkuntza administrazioari bost heldutasun mailatan kokatzen laguntzen dio. Hona hemen nibel bakoitzeko neurri adierazleak:
• Egitura eta gaitasuna: Zentro bat maila honetan kokatua egoteko materialak eta gestio modua digitalizatua izan beharko du eta irakasleagoaren 80% IKTeetan oinarrizko gaitasunak izan beharko ditu.
• Erabilera: Gela guztietako pertsona bakoitzak ordenagailu bana izan beharko du. Helbide elektronikoaren eta informatikako gelen erabilera ikasleengan hedatua egongo da.
• Gelaren digitalizazioa: Gela guztietan egunero erabiltzeko dotazio teknologikoa egongo da.
• Gelaren Birtualizazioa: Internetetik sarbidea duen hezkuntza plataforma bat egongo da. Plataforma hau ikaskuntza prozesuetan euskarri gisa erabiliko da.
• Helbide elektronikoaren birtualizazioa: Hezkuntza komunitateko kide guztiek beraien artean komunikazio iraunkor eta bidirekzionala izango dute. Bukatzeko aipatu, heldutasun eredu hau 2009an jarri zela martxan.

2011/12/20

Elkarbanatu

Cuaderniak aukera dezente ematen duen Egile Tresna da, baina guk pentsatuta geneukan ariketa bat edo beste garatzeko arazoak izan ditugu, eta azkenean atzera egin eta ariketa berriak proposatzera jo behar izan dugu. Izan ere, Cuaderniak, hogei bat ariketa mota desberdin eraikitzeko aukera ematen du, eta zentzu horretan zurrun xamarra irudi lezake. Guk gako dikotomiko bat garatu nahi genuen digitalki, baina Cuaderniak ematen zizkigun aukerekin ezin izan dugu. Egia da ere, beste irakasle batzuen aplikazioak ikusita, oso gauza interesgarriak eta ikusgarriak ikusi ditugula, eta ziurrenik denbora eta eskarmentua falta dugu, irakasle bezala otutzen zaizkigunak digitalki adierazterakoan...

Beste arazo handi hau suertatu zaigu baita ere: multimedia materiala txertatzeko batere arazorik ematen ez badu ere, proiektuak blog batean edo norberaren ordenagailuan garatzeko "exportatzerakoan", "pisu" jakin batetik pasaz gero, ez du modurik ematen. Foroetan begiratuz, jende dezente topatu dugu gure arazo berdinarekin eta Cuaderniaren sortzaileek eta kudeatzaileen hitzetan, hori da epe laburrean gainditu nahi duten arazoetako bat. Hori gaindituz gero, oso tresna eragingorra izango da. Izan ere, multimedia elementuak aplikazio berean txertaturik, askoz ere txukunagoak geratzen dira gauzak, ikasleak eta erabiltzaileak uneoro kanpo esteketara bidaltzen ibili beharrean. Berez, kanpo loturak egitea ere ez dago gaizki, ikasleek sarean nabigatzen trebatzen direlako, baina horrek arazo bat du aplikazioen iraunkortasunari begira, kanpo lotura horiek huts egiten badute, gure aplikazioak desitxuraturik eta hankamotz geratzen dira.

Ikusi ditugun gainontzeko egile tresnak, orokorrean, Cuadernia baino mugatuagoak iruditu zaizkigu; denak, Scratch ezik.
Scratch-ek aukera gehiago ematen omen du, interaktiboagoa da, baina maila altu xamarreko informatika ezagutzak edukitzea eskatzen du.

Azken hausnarketa gisa, esango dugu egile tresna hauen bidez eginiko aplikazioek ez daukatela inongo baliorik, atzetik planteamendu didaktiko egoki bat ez baldin badago.

2011/12/07

INSTRUCTIONAL PLANNING ACTIVITY TYPES AS VEHICLES FOR CURRICULUM-BASED TPACK DEVELOPMENT

TPACK (Technological pedagogical content kwoledge) zer da?
Ezagutza teknologiko, pedagogiko eta diziplinarra.
Ezagutza teknologikoa:
Irakastean nola erabili teknologia konkretu bat.
Ezagutza pedagogikoa(P): Nola irakatsi eduki bakoitza.
Eduki Ezagutza(C): Nola erabili eta aukeratu teknologia eduki konkretu baten trataeran.

ONDORIOAK:
Curriculumean oinarrituriko eta pedagogikoki indartsua den hezkuntza teknologiaren erabileraren planifikazioa ez da gauza erraza. Aukera handi baten aurrean aurkitzen da irakaslea eta erabaki anitzak hartu behar ditu. Zoritxarrez, irakasle askok teknologia irakasgaiaren parte garrantzitsua bilakatzen dute “teknozentrikoa”. Eduki eta pedagogia alde batera uzten dutelarik. Irakaskuntza teknozentriko honek curriculumeko oinarrizko edukien barneraketa zailtzen dute ikasleak edukiez baino tresna teknologikoez arduratuagoak baitaude. Alderantziz, ikasketa helburuak ongi aukeratuak badaude, erabaki pedagogikoak ikasleen testuingurura egokitzen badira eta teknologia tresnen erabilera planifikatua badago ikaskuntza prozesua egokia eta arrakastatsua izango da.
TPAC sisteman oinarrituriko ikaskuntzan irakasleek era eraginkorrean antolatuko dituzte klaseak eta ikasleek esperientziaren bitartez ikasiko dute. Prozesua erabaki orekatu eta informazioz ongi hornituriko aukera pedagogikoan oinarriturik egongo da.
Bukatzeko, TPACK ak pentsamendu pragmatikoaren prozesua jarraitzen du. Zer de la eta? Filosofo pragmatikoek dioten bezala pentsamenduaren lehen funtzioa ekintza gidatzea da.