PROZESU KOGNITIBOA

Hasteko, termino guztien itzulpena egin da frantzeseko LOMFR aplikazio profiletik eta emaitza honakoa izan da: Motibatzea, ikastea, kolaboratzea, komunikatzea, zuzentzea, kooperatzea, sortzea, elkartrukatzea, behatzea, sailkatzea, produzitzea, publikatzea, ikertzea, autoformatzea, praktikatzea, dokumentatzea, formatzea, simulatzea eta ebaluatzea.

Behin puntu hontan, termino bakoitzaren analisia egitea komenigarria da, hauen erderazko esanahi errealekin bat datozen frogatzeko. Honela “ikastea” terminoa ezabatu egingo dugu; izan ere hiztegi honetan deskribatzen diren prozesu/zeregin/jarduera kognitiboek duten maila kontzeptual altuagoa duen prozesua baita. 2. mailatik gorako objetu guztien helburu nagusia ikaslearen ikaskuntza izango da. Norbanako batek “hautemateko gaitasuna izan dezan, aurretiko ikaskuntza prozesu bat egon behar da ezinbestean. Arrazoi berdinengatik kontuan hartzen ez diren beste termino batzuk ondorengoak dira: Zuzentzea, elkartrukatzea, publikatzea, formatzea eta dokumentatzea. Bestalde, geratu diren terminoetan prozesu kognitiboen ondorengo baloreak azaltzea frogatzen da: hautematea, oroimena, ezarpena, kritikotasuna eta sormena. Hauek, ikaskuntza ebaluazio eta ezagutzaren barnerapen prozesuetan partehartzen duten prozesu cognitivo motak dira. Hau kontuan izanik, ondorengo prozesu kognitiboak gehituko dira: hautematea, oroitzea, erlazionatzea, aplikatzea, ulertzea, epaitzea, analizatzea, baloratzea, azaltzea eta sintetizatzea.

Ikaskuntza metodoen eta prozesu kognitiboen arteko erlazioak

Hautatutako ikaskuntza metodoak prozesu kognitibo motak ekartzen ditu eta baita bermatu beharreko aktibitate induzituak. Hau, erabili behar den ikaskuntza jarduera mota definitzeko lagungarria suertatzen da, eta baita ebaluazio metodo eta baliabide egokienak erabakitzeko ere.  Bertan, ikaslearengan gehitu beharreko prozesu kognitibo-motore (zeregin induzituak) motak zeintzuk diren deskribatuko da; beti ere metodo didaktikoaren arabera eta beraz, ikaskuntza diseinu instrukzionalaren oinarri diren paradigma eta eredua.

TRADIZIONALA    Definitzea, deskribatzea, binakatzea, etiketatzea, bilatzea eta identifikatzea.

KASUETAN OINARRITUA    Identifikatzea, analizatzea, laburtzea, egieztatzea, ebaluatzea, ezberdintzea, erlazionatzea, integratzea, eztabaidatzea, planifikatzea, konpontzea, kolaboratzea, erreflexionatzea, orokortzea eta autoebaluatzea.

ARAZOETAN OINARRITUA    Ikertzea, bilatzea, egiaztatzea, ulertzea, eztabaidatzea, kolaboratzea, diseinatzea, planifikatzea, autoantolatzea, integratzea, aplikatzea, konpontzea eta autoebaluatzea.

HELBURUETAN OINARRITUA    Analizatzea, kolaboratzea, azaltzea, erabakitzea, diseinatzea, kudeatzea, kontrolatzea eta autoebaluatzea.

PROIEKTUETAN OINARRITUA    Behatzea, esploratzea, analizatzea, kolaboratzea, motibatzea, antolatzea, diseinatzea, simulatzea, sortzea eta produzitzea.

KOLABORATZAILEA    Behatzea, eztabaidatzea, analizatzea, konpartitzea, kolaboratzea, komunikatzea eta produzitzea.

IKERKETA-EKINTZA    Analizatzea, sintetizatzea, ikertzea, praktikatzea, sortzea, berritzea eta produzitzea.

SIMULAZIO EKINTZA    Behatzea, erabakitzea, praktikatzea, konpontzea, autoebaluatzea eta sintetizatzea.

Bukatzeko, ondoren zehazten dena izango litzateke garapen prozesuaren emaitzetatik ondorioztatutako behin-betiko HIZTEGIA: Analizatzea, aplikatzea, kolaboratzea, konpartitzea, lehiatzea, ulertzea, egiaztatzea, komunikatzea, kontestualizatzea, kontrolatzea, kooperatzea, sortzea, erabakitzea, definitzea, deskribatzea, eztabaidatzea, diseinatzea, norbere burua ebaluatzea, esplikatzea, extrapolatzea, berritzea, ikertzea, epaitzea, motibatzea, behatzea, organizatzea, norbera organizatzea, planifikatzea, praktikatzea, ekoiztea, hautematea, oroitea, erreflexionatzea, erlazionatzea, errepresentzatzea, simulatzea sintetizatzea, konpontzea eta baloratzea.